BSU, Department of Economics
O‘zbekiston Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi
Buxoro davlat universiteti
“Tasdiqlayman”
O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor
___________ Jumayev R.G’
2022 yil __ ____________
KICHIK BIZNES VA XUSUSIY TADBIRKORLIK
FANINING ISHCHI O‘QUV DASTURI
Bilim sohasi:
Ta’lim sohasi:
Ta’lim yo‘nalishi:
300000 - Ijtimoiy fanlar, jurnalistika va axborot
310000 - Ijtimoiy va xulq atvorga mansub fanlar
60310100 - Iqtisodiyot (tarmoqlar va sohalar bo’yicha)
60310500 - Raqamli iqtisodiyot (tarmoqlar va sohalar bo’yicha)
Umumiy o‘quv soati – 120 soat
SHu jumladan:
Ma’ruza – 30 soat
Amaliy mashg‘ulotlar – 30 soat
Mustaqil ta’lim soati – 60 soat
BUXORO – 2022 y.
1
BSU, Department of Economics
Fanning ishchi o‘quv dasturi Buxoro Davlat Universiteti 202__ yil “___”
_____dagi ___ -sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan.
“ Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik” fani dasturi asosida tayyorlangan.
Fan dasturi Buxoro davlat universiteti Kengashining 202__ yil “___”
______________ dagi “___” -sonli bayoni bilan tasdiqlangan.
Tuzuvchi:
Ahmedova D.B.
Qosimova H.J.
-“Iqtisodiyot” kafedrasi o’qituvchisi
-“Iqtisodiyot” kafedrasi o’qituvchisi
Taqrizchilar:
Boboyev A.CH.
– BuxMTI, “Iqtisodiyot” kafedrasi dotsenti, iqtisod
fanlari nomzodi.
Raxmatullayeva
F.M.
- BuxDU “Iqtisodiyot” kafedrasi dotsenti, iqtisod
fanlari nomzodi.
BDU Iqtisodiyot va turizm
fakulteti dekani:
2022 yil “_____”______________________ ____________ D.SH Yavmutov
(imzo)
“Iqtisodiyot ” kafedrasi
mudiri
2022 yil “_____”___________________ ____________
A.J Abdulloyev
(imzo)
Fan ishchi dasturi BuxDU “Iqtisodiyot” kafedrasi yig’ilishida ko’rib chiqilgan
va tavsiya qilingan (2022 yil “ ” ___ dagi “1”- sonli bayonnomasi).
2
BSU, Department of Economics
Kurs nomi:
Fan kodi:
Semestr / yil:
O‘qituvchi:
Fakultet:
Elektron pochta, telefon:
Soatlar / kreditlar hajmi:
Kafedra:
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik
KBXT1104
1-semestr / 2022/2023
Qosimova Hilola Jamshedovna
Iqtisodiyot va turizm
hilolakasimova1110@gmail.com
120 soat / 4 kredit
Iqtisodiyot
I. Dars tavsifi
“Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik” o‘quv fanini o‘zlashtirish
oshiriladigan masalalar doirasida bakalavr:
jarayonida
amalga
- Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning mohiyati va mazmunini, kichik biznes va
tadbirkorlikni iqtisodiyotda tutgan o‘rnini, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini
tashkil etishni, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini rejalashtirish va tahlil
etishni, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini boshqarishni, kichik biznes va
xususiy xususiy tadbirkorlikni bank, soliq, sug‘urta, bojxona kabi tashkilotlar bilan
munosabatlarini, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyati samaradorligini oshirish
yo‘llarini bilishi kerak;
- Yangi korxonani tashkil etish, uni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va litsenziya olish tartibi,
texnik-iqtisodiy asoslash va va biznes-reja ishlab chiqishni, kichik korxonani boshqarish,
kichik korxonalar faoliyatini iqtisodiy tahlil qilish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik
sub'ektlarida marketing faoliyatini tashkil etishning uslubiy asoslari bo‘yicha ko‘nikmalarga
ega bo‘lishikerak;
- Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirish yo‘nalishlari haqida, kichik
biznes va xususiy tadbirkorlikni belgilovchi mezonlar haqida, kichik biznes va tadbirkorlikni
davlat tomonidan qo‘llab – quvvatlash haqida, kichik biznes va tadbirkorlikni davlat
tomonidan qo‘llab – quvvatlashning xorijiy mamlakatlar tajribasi haqida. Kichik biznes va
xususiy tadbirkorlik sub'ektlarini soliqqa tortish, ulardan olinadigan soliq turlari va soliq
imtiyozlari haqida, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatining iqtisodiy
samaradorligini oshirish bo‘yicha malakalarga ega bo‘lishi kerak.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning
mohiyati va mazmuni
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik tushunchalari. Kichik biznes va tadbirkorlikning mohiyati.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatining iqtisodiy, ijtimoiy va huquqiy asoslari.
Kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishning maqsadi va vazifalari. Kichik biznes
va xususiy tadbirkorlikni iqtisodiyotda tutgan o‘rni. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi davrida
O‘zbekistonda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishning asosiy
yo‘nalishlari. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishni davlat tomonidan qo‘llabquvvatlanishi.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatining
turlari va shakllari
Tadbirkorlik turlari. Ishlab chiqarish tadbirkorligi. Innovatsion tadbirkorlik. Ilmiy texnik
tadbirkorlik. Tovar ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish bo‘yicha tadbirkorlik. Tijorat
tadbirkorligi. Moliyaviy tadbirkorlik. Maslahat tadbirkorligi. Maslahat xizmatlari.
Tadbirkorlik shakllari. Yаkka tartibdagi tadbirkorlik. Xususiy tadbirkorlik. Jamoa tadbirkorligi.
Firmalar. Ma’suliyati cheklangan va cheklanmagan jamiyatlar. Aksiyadorlik jamiyati.
3
BSU, Department of Economics
Korporatsiya. Xolding kompaniya. Davlat korxonalari. Konsern. Konsorsium. Kooperativ.
Kartel. Sindikat. Venchur korxonalar. Ijara korxonalar. Injiniring korxonalar.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini
tashkil etish va boshqarish
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik korxonalarini tashkil etish va davlat ro‘yxatidan o‘tkazish
tartibi. Kichik biznes sub’ektlarining bankrotliligi. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik
sub’ektlarini qayta tashkil etish va yopish tartibi. Kichik biznes va tadbirkorlik korxonalariga
litsenziya berish tartibi. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik korxonalariga litsenziya beruvchi
tashkilotlar. Litsenziya berish muddatlari. Litsenziyani bekor qilish tartibi.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini boshqarishning maqsadi va vazifalari. Kichik
biznes va xususiy tadbirkorlik korxonalari boshqaruvining tashkiliy tuzilmalari. Kichik biznes va
xususiy tadbirkorlik sub’ektlarini boshqarish usullari va qarorlar qabul qilish jarayoni.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlarida
marketing faoliyatini tashkil etish
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatida marketingning ahamiyati. Marketing – biznes
falsafasi. Marketingning boshqaruv funksiyasi. Bozorni tanlash. Tadbirkorlik faoliyatida bozor
segmentatsiyasining ahamiyati. Bozor segmentatsiyasining xususiyatlari. Bozorni segmentlashni
tashkil etish. Bozordagi maqsadli segmentni tanlash. Bozor imkoniyatlarida biznesdagi kuchli
tomonlarning muvofiqligi. Tovarning hayotiylik davri. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik
tizimida reklama faoliyatini tashkil etish. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatida
marketing tadqiqotlaridan foydalanish. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyati uchun
marketing dasturini ishlab chiqish.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini rejalashtirish
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini rejalashtirishning maqsadi va vazifalari. Kichik
biznesni va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishda biznes-rejaning ahamiyati. Biznes-rejaning
mohiyati, mazmuni va tuzish zaruriyati. Biznes-rejaning asosiy bo‘limlari. Biznes-rejani
bajarilishini nazorat qilish. Kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatini rejalashtirishni
takomillashtirish.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini iqtisodiy tahlil qilishning maqsadi va vazifalari.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik korxonalari faoliyatini operativ va strategik tahlil qilish.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik korxonalari faoliyati samaradorligi tahlili.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlariga xizmat
ko‘rsatuvchi bozor infratuzilmalari
Infratuzilmaning mohiyati. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlariga xizmat
ko‘rsatuvchi bozor infratuzilmasi turlari. Brokerlik idoralari, ulgurji va chakana savdo
tuzilmalari, lizing, konsalting va sug‘urta kompaniyalari, bojxona xizmati, axborot – maslahat
markazlari, injinering va auditorlik firmalari.
O‘zbekistonning bank-moliya tizimi. Bank-moliya sohasidagi o‘zgarishlar. Banklarning asosiy
operatsiyalari. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishda banklarning roli.
Banklardan kredit berish tartibi.
O‘zbekistonda soliq tizimi. Umumdavlat va mahalliy soliqlar. Soliq yukini kamaytirishga
qaratilgan soliq siyosati. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlarini soliqqa tortish.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlaridan olinadigan soliq turlari. Kichik biznes va
xususiy tadbirkorlik sub’ektlaridan soliq olish qoidalari va soliq imtiyozlari.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlarida
ishlab chiqarish xarajatlari va mahsulot tannarxi tahlili
4
BSU, Department of Economics
Ishlab chiqarish harajatlarining mohiyati tarkibi va elementlari. Kichik biznes sub’ektlarning
ishlab chiqarish, sotish va boshqa faoliyati natijasida yuzaga keladigan xarajatlarni turkumlash.
Ishlab chiqarish xarajatlari. Noishlab chiqarish xarajatlari. Ichki xarajatlar. Tashqi xarajatlar.
Doimiy xarajatlar. O‘zgaruvchan xarajatlar. Bevosita xarajatlar. Bilvosita xarajatlar. Mahsulot
tannarxiga kiritiladigan xarajatlar. Davr xarajatlari. Moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlar.
Favqulotda zararlar. Mahsulotni tannarxi va uni hisoblash usullari. Mahsulot tannarxini
pasaytirish yo‘llari.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlarining
moliyaviy faoliyati tahlili
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlarining moliyaviy faoliyati ko‘rsatkichlari. Kichik
biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlarining asosiy moliyaviy xujjatlari. Balans. Kichik biznes
va xususiy tadbirkorliksub’ektlari moliyaviy faoliyatini tahlil qilish. Moliyaviy tahlilning turlari
va ularni o‘tkazish uslublari. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikda moliyaviy
rejalashtirishning mohiyati, maqsadi va asosiy ko‘rsatkichlari. Kichik biznes va xususiy
tadbirkorlikni moliyalashtirish manbalari. Kichik biznes sub’ektlarini kredit bilan ta’minlash
shakllari. Kredit turlari. Kichik biznes sub’ektlarini moliyalashtirishning boshqa manbalari va
ulardan samarali foydalanish.
Yаlpi daromad va foyda. Foydaning turlari. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sohasida foyda
turlarini tahlil qilish. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik tizimida rentabellik darajasini
hisoblash usullari.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikda tavakkalchilik.
Raqobatli strategiyalar.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikda tavakkalchilikning o`rni. Tavakkalchilik turlari.
Tavakkalchilik turlari tavsifi. Raqobatli strategiyalar va ularning turlari.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatida raqobatli strategiyalarni o’rganish . Kichik
biznes va xususiy tadbirkorlikda tavakkalchilik jihatlarini o’rganish.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatida raqobatli strategiyalarni o’rganish .
Tadbirkorlik etikasi va madaniyati
Tadbirkor raxbar etikasi. Tadbirkor raxbarning etika kodeksi. O‘ziga jalb qilish imidji. Tadbirkor
rahbar faoliyatining ruhiy-psixologik hususiyatlari.Tadbirkor raxbar etiketi. Suxbatlashish,
tanishish hamda so‘rashish normasi. Ish kontraktlarini tashkil qilish. Ish suhbatlarini olib borish.
Ish qog‘ozlarini yozish. Telefonda gaplashish madaniyati. Ish protokoli va hisoboti. Tadbirkor
raxbarning nutq madaniyati va uning ruxiy-psixologik hususiyatlari. Tadbirkor raxbarning tashqi
ko‘rinishi va o‘zini tutishi. Tadbirkor raxbar va xodimlar o‘rtasidagi munosabatlar. Tadbirkor
raxbar faoliyatida mojaroli holatlar va ularni hal etish usullari.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlarining
eksport salohiyatini baholash
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlarida eksportning hozirgi holati va tahlili.
Eksportyor korxonalarning davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanishi. Eksportyor korxonalarga
yaratilgan shart-sharoitlar va imtiyozlar. Eksportga mahsulot ishlab chiqaruvchi korxonalar
oldida turgan muammolar va ularni bartaraf etish yo‘llari. Kichik biznes korxonalarida
eksportbop mahsulotlar ishlab chiqarishni rag‘batlantirish. Horijda o‘zbek savdo uylarini tashkil
etish. Eksport ko‘rsatkichlarini hisoblash usullari.
O‘zbekistonda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish istiqbollari
O‘zbekistonda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishning Davlat dasturi. Kichik
biznes va xususiy tadbirkorlikni milliy iqtisodiyotning turli sektorlarida rivojlanishi. Kichik va
5
BSU, Department of Economics
yirik biznes korxonalari o‘rtasida xo‘jalik aloqalarining yo‘lga qo‘yilishi. Kichik biznes va
tadbirkorlikni rivojlantirishning xorijiy mamlakatlar tajribasi.
II. Maqsad
Fanni o‘qitishning maqsadi talabalarga kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning mohiyati,
ularning milliy iqtisodiyotimizni rivojlantirishdagi o‘rni va aholining bandlik muammosini
hal etishdagi roli to‘g‘risida nazariy hamda amaliy bilimlar berishdan iboratdir.
Fanni o‘qitishning asosiy vazifasi esa mamlakatimizda kichik biznes va xususiy
tadbirkorlikni rivojlantirishning o‘ziga xos xususiyatlarini, kichik biznes va xususiy
tadbirkorlikning tashkiliy–huquqiy asoslarini hamda ularni davlat tomonidan qo‘llabquvvatlash masalalarini, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish,
rejalashtirish, boshqarish, ularning moliyaviy faoliyati va kredit bilan ta'minlash
shakllarini, kichik biznes va tadbirkorlik sub'ektlarining bank, soliq va audit bilan
bo‘ladigan aloqalarini, axborot bilan ta'minlash usullarini va iqtisodiy samaradorligini
oshirish yo‘llarini talabalarga o‘rgatishdan iboratdir.
III. O‘rganish natijasida:
«Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik» fanini o‘rganish natijasida:
• Talabalar kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirish
yo‘nalishlari;
• Kichik biznesni belgilovchi mezonlar;
• Kichik biznes va tadbirkorlikni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash choratadbirlari, ularning davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlashning xorijiy mamlakatlar
tajribasi;
• Kichik biznes va tadbirkorlikni soliqqa tortish, ulardan olinadigan soliq turlari va
soliq imtiyozlari, soliq yukini kamaytirishga qaratilgan soliq siyosati;
• Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatining iqtisodiy samaradorligini
oshirish haqida bilim va ko‘nikmaga ega bo‘ladilar.
IV. O‘qitish usullari:
• Amaliy ta’lim;
• Jarayonga yo‘naltirilgan ta’lim
• Munozara
• Loyihaviy ishlar
• Mustaqil o‘rganish
• Taqdimot
• YOzuv portfolio kiritish
• So‘rov o‘tkazish
V. Tarkibi:
Ma`ruza Amaliy
№
Mavzu
Kichik biznes va
tadbirkorlikning
mohiyati va
Ma’ruza rejalari
1. Kichik biznes
va xususiy
tadbirkorlik
tushunchalari,
mashg’ulot
Mavzu xususiyatlari
Kichik biznes va tadbirkorlikning
mohiyatini yoritish. Kichik biznes va
xususiy
tadbirkorlik
faoliyatining
6
2
2
BSU, Department of Economics
1. mazmuni.
ularning mohiyati
va mazmuni.
2. Kichik biznes
va xususiy
tadbirkorlik
faoliyatining
iqtisodiy, ijtimoiy
va huquqiy
asoslari.
3. Kichik biznes
va tadbirkorlik
faoliyatini
rivojlantirishning
maqsadi va
vazifalari.
iqtisodiy, ijtimoiy va huquqiy asoslarini
izohlash. Kichik biznes va tadbirkorlik
faoliyatini rivojlantirishning maqsadi va
vazifalarini belgilash. Kichik biznes va
xususiy
tadbirkorlikni
iqtisodiyotda
tutgan o‘rnini aniqlash.
Kichik biznes va
tadbirkorlik
Tadbirkorlik turlari haqida ma’lumot
faoliyatining
beriladi. Ishlab chiqarish tadbirkorligi.
1. Kichik biznes va
2. turlari va
Innovasion tadbirkorlik. Ilmiy texnik
tadbirkorlik faoliyatining
shakllari
tadbirkorlik. Tovar ishlab chiqarish va
turlari.
2. Ishlab chiqarish
tadbirkorligi, tijorat
tadbirkorligi, moliyaviy
tadbirkorligi, maslahat
tadbirkorligi.
3. Kichik biznes va
tadbirkorlik shakllari.
3.
Kichik biznes va 1.Kichik biznes va
xususiy tadbirkorlik
tadbirkorlik
korxonalarini tashkil
faoliyatini
etish va davlat
tashkil etish va ro‘yxatidan o‘tkazish
boshqarish
tartibi.
2.Kichik biznes
sub'ektlarini bank, soliq
va moliya
muassasalaridan
ro‘yxatdan o‘tkazish
uchun zarur hujjatlar,
ularning mazmuni.
3. Kichik biznes va
tadbirkorlik
xizmat ko‘rsatish bo‘yicha tadbirkorlik.
Tijorat tadbirkorligi. Moliyaviy
tadbirkorlik. Maslahat tadbirkorligi.
Maslahat xizmatlari.
Tadbirkorlik shakllari. Yakka tartibdagi
tadbirkorlik. Xususiy tadbirkorlik. Jamoa
tadbirkorligi. Firmalar. Ma'suliyati
cheklangan va cheklanmagan jamiyatlar.
Aksiyadorlik jamiyati. Korporatsiya.
Xolding kompaniya. Davlat korxonalari
haqida ma’lumot berish.
Kichik biznes va xususiy
tadbirkorlik korxonalarini tashkil
etish va davlat ro‘yxatidan o‘tkazish
tartibi. Kichik biznes sub'ektlarini
bank, soliq va moliya
muassasalaridan ro‘yxatdan
o‘tkazish uchun zarur hujjatlar,
ularning mazmuni. Kichik biznes
sub'ektlarining bankrotliligi. Kichik
biznes va xususiy tadbirkorlik
sub'ektlarini qayta tashkil etish va
yopish tartibi. Kichik biznes va
tadbirkorlik korxonalariga lisenziya
berish tartibi. Kichik biznes va
xususiy tadbirkorlik korxonalariga
7
2
2
2
2
BSU, Department of Economics
korxonalariga litsenziya lisenziya beruvchi tashkilotlar.
berish tartibi.
Litsenziya berish muddatlari.
4.Kichik biznes va
Litsenziyani bekor qilish tartibi
xususiy tadbirkorlik
o’rganish.
sub'ektlarini qayta tashkil
etish va yopish tartibi.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik
Kichik biznes va
faoliyatida marketingning ahamiyati.
tadbirkorlik
Marketing – biznes falsafasi.
sub’ektlarida
1. Kichik biznes va xususiy
Marketingning boshqaruv funksiyasi.
4.
tadbirkorlik
faoliyatida
marketing
Bozorni tanlash. Tadbirkorlik faoliyatida
faoliyatini tashkil marketingning ahamiyati. bozor segmentasiyasining ahamiyati.
2.Marketingning
etish
Bozor segmentasiyasining xususiyatlari.
boshqaruv funksiyasi.
3. Tadbirkorlik faoliyatida Bozorni segmentlashni tashkil etish.
bozor segmentasiyasining Bozordagi maqsadli segmentni tanlash.
ahamiyati.
Bozor imkoniyatlarida biznesdagi kuchli
4. Bozor imkoniyatlarida tomonlarning muvofiqligi. Tovarning
biznesdagi
kuchli haѐtiylik davri. Kichik biznes va xususiy
tomonlarning muvofiqligi. tadbirkorlik tizimida reklama faoliyatini
5. Kichik biznes va xususiy tashkil etish. Kichik biznes va xususiy
tadbirkorlik
tizimida
tadbirkorlik faoliyatida marketing
reklama faoliyatini tashkil
tadqiqotlaridan foydalanish. Kichik
etish.
biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyati
uchun marketing dasturini ishlab
chiqishni o’rganish.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik
faoliyatini rejalashtirishning maqsadi va
5. Kichik biznes va
vazifalari. Kichik biznesni va xususiy
tadbirkorlik
1. Kichik biznes va tadbirkorlikni rivojlantirishda biznesfaoliyatini
xususiy tadbirkorlik rejaning
ahamiyati.
Biznes-rejaning
faoliyatini
rejalashtirish
mohiyati, mazmuni va tuzish zaruriyati.
rejalashtirishning
Biznes-rejaning
asosiy
bo‘limlari.
maqsadi va vazifalari. Biznesrejani
bajarilishini
nazorat
2. Kichik biznesni va kilish.Kichik biznes va tadbirkorlik
xususiy tadbirkorlikni faoliyatini
rejalashtirishni
rivojlantirishda
takomillashtirish.
biznes-rejaning
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik
ahamiyati.
faoliyatini iqtisodiy tahlil qilishning
3.Biznes-rejaning
maqsadi va vazifalari. Kichik biznes va
mohiyati, mazmuni va xususiy
tadbirkorlik
korxonalari
tuzish zaruriyati.
faoliyatini operativ va strategik tahlil
4.Kichik biznes va qilishni o’rganish.
xususiy
tadbirkorlik
faoliyatini iqtisodiy tahlil
qilishning maqsadi va
vazifalari.
8
4
4
2
2
BSU, Department of Economics
Infratuzilmaning mohiyati. Kichik biznes
va xususiy tadbirkorlik sub'ektlariga
xizmat ko‘rsatuvchi bozor infratuzilmasi
turlari. Brokerlik idoralari, ulgurji va
chakana savdo tuzilmalari, lizing,
konsal'ting va sug‘urta kompaniyalari,
bojxona xizmati, axborot – maslahat
1.Infratuzilmaning
markazlari, injinering va auditorlik
mohiyati.
firmalari.
2. Kichik biznes va xususiy O‘zbekistonning bank-moliya tizimi.
tadbirkorlik
sub'ektlariga
Bank-moliya sohasidagi o‘zgarishlar.
xizmat ko‘rsatuvchi bozor
Banklarning asosiy operatsiyalari. Kichik
infratuzilmasi turlari.
va
xususiy
tadbirkorlikni
3. O‘zbekistonning bank- biznes
rivojlantirishda
banklarning
roli.
moliya tizimi.
Banklardan
kredit
berish
tartibini
4. O‘zbekistonda soliq
o’rganish.
tizimi.
O‘zbekistonda soliq tizimi. Umumdavlat
va mahalliy soliqlar. Soliq yukini
kamaytirishga qaratilgan soliq siyosati.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik
sub'ektlarini soliqqa tortish tartibini
o’rganish.
2
2
Kichik biznes va
Ishlab chiqarish harajatlarining mohiyati
1.Ishlab
chiqarish
xususiy tadbirkorlik
tarkibi va elementlari. Kichik biznes
mohiyati, sub'ektlarning ishlab chiqarish, sotish va
sub'ektlarida ishlab xarajatlarining
chiqarish xarajatlari tarkibi va elementlari.
boshqa faoliyati natijasida yuzaga
2.Kichik
biznes keladigan xarajatlarni turkumlash. Ishlab
va mahsulot
sub'ektlarning
ishlab chiqarish xarajatlari. Noishlab chiqarish
tannarxi tahlili
chiqarish, sotish va boshqa
7.
xarajatlari. Ichki xarajatlar. Tashqi
faoliyati natijasida yuzaga
Doimiy
xarajatlar.
keladigan
xarajatlarni xarajatlar.
O‘zgaruvchan
xarajatlar.
Bevosita
turkumlash.
xarajatlar.
Bilvosita
xarajatlar.
Mahsulot
3.Ishlab
chiqarish
xarajatlari.
Noishlab tannarxiga kiritiladigan xarajatlar. Davr
xarajatlari. Moliyaviy faoliyat bo‘yicha
chiqarish xarajatlari.
xarajatlar turlarini o’rganish.
Ishlab chiqarish harajatlarining mohiyati
8.
Kichik biznes va 1.Kichik biznes va tarkibi va elementlari. Kichik biznes
xususiy
tadbirkorlik sub'ektlarning ishlab chiqarish, sotish va
tadbirkorlik
sub’ektlarining sub'ektlarining moliyaviy boshqa faoliyati natijasida yuzaga
faoliyati ko‘rsatkichlari. keladigan xarajatlarni turkumlash. Ishlab
moliyaviy
2.Kichik
biznes
va chiqarish xarajatlari. Noishlab chiqarish
faoliyati tahlili xususiy
tadbirkorlik xarajatlari. Ichki xarajatlar. Tashqi
sub'ektlarining
asosiy xarajatlar.
Doimiy
xarajatlar.
moliyaviy
xujjatlari. O‘zgaruvchan
xarajatlar.
Bevosita
3.Kichik
biznes
va xarajatlar. Bilvosita xarajatlar. Mahsulot
xususiy
tannarxiga kiritiladigan xarajatlar. Davr
tadbirkorliksub'ektlari
xarajatlari. Moliyaviy faoliyat bo‘yicha
moliyaviy
faoliyatini xarajatlar.
Favqulotda
zararlar.
tahlil qilish.
Mahsulotni tannarxi va uni hisoblash
usullari. Mahsulot tannarxini pasaytirish
4.Moliyaviy
tahlilning yo‘llari aniqlash.
2
2
4
4
6.
Kichik biznes
va tadbirkorlik
sub’ektlariga
xizmat
ko‘rsatuvchi
bozor
infratuzilmalari
9
BSU, Department of Economics
turlari va ularni o‘tkazish
uslublari.
5. Kichik biznes va
xususiy
tadbirkorlikda
moliyaviy
rejalashtirishning
mohiyati, maqsadi va
asosiy ko‘rsatkichlari.
9.
Kichik biznes va 1. Kichik biznes va
xususiy
xususiy
tadbirkorlikda
tadbirkorlikda
tavakkalchilik. tavakkalchilik.
Raqobatli
2. Raqobatli
strategiyalar.
strategiyalar va
ularning turlari.
3. Kichik biznes va
xususiy tadbirkorlik
faoliyatida raqobatli
strategiyalarni
o’rganish .
Tadbirkorlik
10. etikasi va
madaniyati
4
4
2
2
Kichik biznes va xususiy
tadbirkorlikda tavakkalchilik
jihatlarini o’rganish.
Kichik biznes va xususiy
tadbirkorlik faoliyatida raqobatli
strategiyalarni o’rganish .
O‘ziga jalb qilish imidji. Tadbirkor
rahbar faoliyatining ruhiy-psixologik
xususiyatlari.Tadbirkor rahbar etiketi.
1. Tadbirkor raxbar
Suhbatlashish, tanishish hamda so‘rashish
etikasi.
normasi. Ish kontraktlarini tashkil qilish.
2. O‘ziga jalb qilish
Ish suhbatlarini olib borish. Ish
imidji.
qog‘ozlarini
yozish.
Tadbirkor
3. Tadbirkor rahbar
rahbarning nutq madaniyati va uning
faoliyatining ruhiyruxiy-psixologik xususiyatlari. Tadbirkor
psixologik xususiyatlari.
rahbarning tashqi ko‘rinishi va o‘zini
4. Tadbirkor raxbar
tutishi. Tadbirkor rahbar va xodimlar
etiketi.
o‘rtasidagi munosabatlar. Tadbirkor
rahbar faoliyatida mojaroli holatlar va
ularni hal etish usullarini o’rganish.
10
BSU, Department of Economics
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik
1. Kichik biznes va
sub'ektlarida eksportning hozirgi holati va
xususiy tadbirkorlik
tahlili. Eksportyor korxonalarning davlat
sub'ektlarida eksportning tomonidan
qo‘llabquvvatlanishi.
Kichik biznes va hozirgi holati va tahlili. Eksportѐr korxonalarga yaratilgan sharttadbirkorlik
2. Eksportyor
sharoitlar va imtiѐzlar. Eksportga
sub’ektlarining korxonalarning davlat
mahsulot ishlab chiqaruvchi korxonalar
11.
tomonidan
qo‘llaboldida turgan muammolar va ularni
eksport
quvvatlanishi.
bartaraf etish yo‘llari. Kichik biznes
salohiyatini
3. Eksportyor
korxonalarida eksportbop mahsulotlar
baholash
korxonalarga yaratilgan ishlab
chiqarishni
rag‘batlantirish.
shart-sharoitlar va
Xorijda o‘zbek savdo uylarini tashkil
imtiyozlar.
etish. Eksport ko‘rsatkichlarini hisoblash
usullarini o’rganish.
1. O‘zbekistonda kichik
biznes va xususiy
tadbirkorlikni
O‘zbekistonda kichik biznes va xususiy
rivojlantirishning Davlat
tadbirkorlikni rivojlantirishning Davlat
O‘zbekistonda dasturi.
dasturi.
Kichik biznes va xususiy
kichik biznes va 2. Kichik biznes va
tadbirkorlikni milliy iqtisodiѐtning turli
xususiy
xususiy tadbirkorlikni
12.
sektorlarida rivojlanishi. Kichik va yirik
milliy iqtisodiyotning
tadbirkorlikni
biznes korxonalari o‘rtasida xo‘jalik
turli sektorlarida
rivojlantirish
aloqalarining yo‘lga qo‘yilishi. Kichik
rivojlanishi.
istiqbollari
biznes va tadbirkorlikni rivojlantirishning
3. Kichik biznes va
xorijiy mamlakatlar tajribasini o’rganish.
tadbirkorlikni
rivojlantirishning xorijiy
mamlakatlar tajribasi.
60
Jami:
2
2
2
2
30
30
VI.Mustaqil ta'lim va mustaqil ishlar
Mustaqil ta’lim mashg’ulotlari
№
Dars soatlari
hajmi
1.
O‘zbekistonda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishni 4
davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash chora-tadbirlari.
2.
Xorijiy mamlakatlarda
rivojlanishi.
3.
Aholining bandlik muammosini hal etishda tadbirkorlikning
tutgan o‘rni.
4.
Tovar ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish bo‘yicha tadbirkorlikni 4
rivojlantirish masalalari.
5.
Savdo-xarid va savdo-vositachilik kichik biznes va xususiy tadbirkorligini 4
kichik
biznes
11
va
xususiy
tadbirkorlikni 4
4
BSU, Department of Economics
rivojlantirish yo‘nalishlari.
6.
Xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish muammolari.
4
7.
Kichik biznes taktikasi va strategiyasi.
4
8.
Kichik biznes ob'ektlari, sub'ektlari va shakllari.
4
9.
Kichik biznes ob'ektlari, sub'ektlari va shakllari.
4
10.
Kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatini rejalashtirishni
takomillashtirish.
Kichik biznes korxonalarini boshqarishni o‘ziga xos
xususiyatlari
Kichik biznes korxonalarining bankrotliligi va ularni davlat
tomonidan moliyaviy qo‘llab-quvvatlash.
Kichik biznes va tadbirkorlik sub'ektlarida mahsulot
tannarxining kamaytirish yo‘llari.
Kichik korxonalar va tadbirkorlik sub'ektlari mahsulotiga baho
belgilash bosqichlari va usullari.
4
15.
Kichik biznes va tadbirkorlik
tavakkalchilikni kamaytirish yo‘llari.
2
16.
Kichik biznes va tadbirkorlik sub'ektlari faoliyati samaradorligini oshirish 4
yo‘llari.
11.
12.
13.
14.
sub'ektlari
faoliyatida
4
4
4
2
Jami: 60 soat
Mustaqil o’zlashtiriladigan mavzular bo’yicha talabalar tomonidan referatlar tayyorlanadi va uni taqdimoti
tashkil etiladi.
VII. Fan bo‘yicha talabalar bilimini baholash va
nazorat qilish me’zonlari.
Baholash usullari
Ekspress testlar, yozma ishlar, og‘zaki so‘rov, prezentatsiyalar.
Baholash mezonlari
90-100 ball «a’lo»
fanga oid nazariy va uslubiy tushunchalarni to‘la o‘zlashtira olish;
fanga oid ko‘rsatkichlarni iqtisodiy tahlil qilishda ijodiy fikrlay
olish;
o‘rganilayotgan jarayonlar haqida mustaqil mushohada yuritish;
mehnat munosabatlariga oid tahlil natijalarini to‘g‘ri aks ettira
olish;
o‘rganilayotgan jarayonga ta’sir etuvchi omillarni aniqlash va
ularga to‘la baho berish;
tahlil natijalari asosida vaziyatga to‘g‘ri va xolisona baho berish;
o‘rganilayotgan iqtisodiy hodisa va jarayon to‘g‘risida tasavvurga
ega bo‘lish;
o‘rganilayotgan jarayonlarni analitik jadvallar orqali tahlil etish va
tegishli qarorlar qabul qilish.
12
BSU, Department of Economics
70-89 ball «yaxshi»
o‘rganilayotgan jarayonlar haqida mustaqil mushohada yuritish;
tahlil natijalarini to‘g‘ri aks ettira olish;
o‘rganilayotgan iqtisodiy hodisa va jarayon to‘g‘risida tasavvurga
ega bo‘lish;
o‘rganilayotgan jarayonga ta’sir etuvchi omillarni aniqlash va
ularga to‘la baho berish;
o‘rganilayotgan jarayonlarni jadvallar orqali tahlil etish va tegishli
qarorlar qabul qilish.
60-69 ball «qoniqarli»
o‘rganilayotgan jarayonga ta’sir etuvchi omillarni aniqlash va
ularga to‘la baho berish;
o‘rganilayotgan iqtisodiy hodisa va jarayon to‘g‘risida tasavvurga
ega bo‘lish;
o‘rganilayotgan jarayonlarni analitik jadvallar orqali tahlil etish.
0-59 ball «qoniqarsiz»
o‘tilgan fanning nazariy va uslubiy asoslarini bilmaslik;
iqtisodiy hodisa va jarayonlarni tahlil etish bo‘yicha tasavvurga ega
emaslik;
o‘rganilayotgan jarayonlarga iqtisodiy usullarni qo‘llay olmaslik.
O‘tkazish vaqti
Reyting baholash
Maks. ball
turlari
16 hafta
Oraliq nazorat:
o’tdi/o’tmadi
Yakuniy nazorat
100
17 hafta
Yozma ish
100
Jami
100
Izoh. O.N. bo‘yicha talabalar reyting ballarining taqsimoti shu fan bo‘yicha ishlab
chiqilgan prospekt (sillabus)da batafsil keltiriladi.
Agar yakuniy nazorat markazlashgan test asosida tashkil etilgan bo‘lib fan bo‘yicha
yakuniy nazorat “Test” shaklida belgilangan bo‘lsa, u holda yakuniy nazorat quyidagi jadval
asosida amalga oshiriladi:
YaN ballari
№
Ko‘rsatkichlar
1.
2.
maksimal ball
o‘zgarish oralig‘i
Fan bo‘yicha yakuniy yozma ish nazorati
100
0-100
Fan bo‘yicha yakuniy test nazorati
100
0-100
VIII. Asosiy va qo’shimcha o’quv adabiyotlar hamda axborot manbalari.
1. Mirziyoyev Sh.M. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni, 08.04.2022 yildagi
PF-101-son “Tadbirkorlik muhitini yaxshilash va xususiy sektorni rivojlantirish orqali
barqaror iqtisodiy o‘sish uchun shart-sharoitlar yaratish borasidagi navbatdagi islohotlar
to‘g‘risida”
2. Mirziyoyev.Sh.M. Tadbirkorlik faoliyatini qo‘llab-quvvatlash davlat jamg‘armasi
faoliyatini yanada takomillashtirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida
13
BSU, Department of Economics
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni, 09.06.2022 yildagi PF-150-son
3. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining qarori, 11.05.2022
yildagi 2115-IV-son“Tadbirkorlik subyektlarining qonuniy manfaatlarini himoya qilish
tizimi hamda shartnomaviy munosabatlarning takomillashtirilganligi munosabati bilan
o‘zbekiston respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar
kiritish to‘g‘risida”gi ql-887-sonli o‘zbekiston respublikasi qonuni loyihasi haqida
4. Mirziyoyev Sh.M. Erkin va farovon demokratik O’zbekiston davlatini birgalikda barpo
etamiz. Toshkent, “O’zbekiston” NMIU, 2017. – 56 b.
5. Mirziyoyev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash yurt taraqqiyoti
va xalq farovonligini garovi. “O’zbekiston” NMIU, 2017. – 47 b.
6. Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va oliyjanob xalqimiz bilan birga quramiz.
“O’zbekiston” NMIU, 2017. – 485 b.
7. Предпринимательство: учебник / под. ред. М.Г.Лапусты. – 4-е издательство, доп. –
М.: ИНФРА-М, 2008. - 667 с.
8. Анискин Ю.П. Организация и управление малым бизнесом: Учеб. пособ. – М.:
Финансы и статистика, 2008. – 160с.
9. Xodiyev B.Y., Qosimova M.S., Samadov A.N. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik. T.:
TDIU, 2010.
10. Boltaboyev M.R., Qosimova M.S., Ergashxo’jaeva Sh.J., G‘oyibnazarov B.K., Samadov
A.N., Xodjaev R. Kichik biznes va tadbirkorlik: O‘quv qo‘llanma. – T.: “Iqtisodiyot”,
2010. – 275 bet.
11. Samadov A.N., Ostanaqulova G.N. Kichik biznes va tadbirkorlik. T.: Moliya iqtisod,
2008.
12. Yusupov M.A., Ergashxodjayeva Sh.J. Tadbirkorlik asoslari. – T.: O’z bekiston
yozuvchilar uyushmasi, 2005.
13. Qosimova M.S., Yusupov M.A., Shodibekova D., Samadov A.N. Kichik biznesni
boshqarish– T.: O’zbekiston yozuvchilar uyushmasi, 2005.
14. Малый бизнес. Организация, экономика, управление: Учеб. Пособие для вузов/ Под
ред. Проф. В.Я. Горофинкля, проф. В.Я. Горфинкеля, В.А. Швандара. – 2е изд.,
пререб. И доп.-М.: ЮНИТИ – ДАНА, 2008.
14
